Eş Durumu Tayini ve Şartları 2025

Eş Durumu Tayini Hayalini Gerçeğe Dönüştürmek

Eğer eşiniz başka bir ilde görev yaptıysa, “Keşke ben de oralarda görevli olsam” demişsinizdir. Her sabah kilometrelerce yol gidip gelmek, hasret duygusuyla yaşamak zorlu. Ama iyi haber: eş durumu tayini mekanizması tam da bu zorluğu azaltmak için var. 2025 yılında geçerli şartlarla birlikte, artık daha önce imkân verilmeyen ya da karmaşık sayılan bazı durumlarda da eş durumu tayini isteği kabul edilme şansı doğmuş durumda.
Tabii, her fırsatta söylerim: hukukun incelikleri önemli. Başvuru süresi kaçıyor mu? Kurumda uygun kadro var mı? Eşiniz memur değilse ne olacak? Bunlar göz ardı edilemeyecek sorular. Yazının ilerleyen bölümlerinde tüm bu sorulara yanıt vereceğiz. Ama önce, bu hakkın kimler için geçerli olduğuna ve temel tanıma bakalım.

Eş Durumu Tayini Nedir?

Eş durumu tayini, memur ya da kamu görevlisi olan bir kişinin, eşinin bulunduğu il veya ilçeye atama talebinde bulunmasıdır. Temel amaç, aile birliğini korumak ve evlilik hayatında lojistik zorlukları azaltmaktır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun ve ilgili yönetmeliklerin “yer değiştirme suretiyle atama” hükümleri çerçevesinde eş durumu mazereti kabul edilir. Kadim hukuk kaynaklarına göre bu düzenleme, aile bütünlüğünü gözetmek adına kamu hizmetine esneklik tanır.
Örneğin, eşiniz İstanbul’da görevliyse, siz Ankara’daki görev yerinizi İstanbul’daki kuruma kaydırmayı talep edebilirsiniz—elbette bazı şartlar sağlanırsa.

2025’te Geçerli Olan Eş Durumu Tayini Şartları

2025’teki düzenlemeleri göz önünde bulundurursak, eş durumu tayini için yerine getirilmesi gereken şartlar aşağıdaki gibidir:

Temel Şartlar ve Yasal Dayanak

• Eş durumu tayini talebi, yeniden atama ya da yer değiştirme suretiyle mümkün olmalıdır.
• Başvuru yapılacak kurumda, eşin görev yapabileceği uygun boş kadro olmalıdır. Eğer o ilde ya da ilçede teşkilat yoksa ya da görev niteliği açısından uygun kadro yoksa tayin talebi reddedilebilir.
• Eşiniz memur değilse (örneğin SSK’lı çalışan ya da kendi işini yapan biri), son 2 yıl içinde en az 360 gün prim ödemiş olma şartı aranır.
• Evlilik belgesi, nüfus kayıt örneği, eşin kurumundan görev yeri belgesi gibi gerekli belgeler başvuruya eklenmelidir.
• Kurumlar arası koordinasyon gereklidir: eğer eşiniz farklı kurumdaysa, her iki kurumun da görüşü ve ihtiyaç durumu göz önünde bulundurulur.

Özel Durumlar ve İstisnalar

• Öğretmenler için özel esaslar: MEB’in duyurularında, öğretmenlerin eş durumu tayini başvurularında kullanılan kıstaslar ve tarih sınırları belirlenmiştir. Örneğin, 2025’te eş durumundan tayin başvurularında, eşinin kurumundan görev yeri belgesi ile birlikte, başvuru son günü itibarıyla 360 gün sigortalılık şartı aranabileceği belirtilmiş durumda. MEB Personel
• Kadro yoksa izin hakkı: Eğer tayin talep edilen yerde uygun kadro yoksa, kurum eşin görev süresi ile sınırlı izin verebilir. Bu izin süresi belli sınırları aşamaz.
• Yönetmelik değişimleri: Yönetmelikte veya üst düzenlemelerde yapılacak değişiklikler, uygulamayı etkileyebilir. Bu yüzden her yıl yayımlanan tayin kılavuzları dikkatle incelenmeli.

Evir–Döner Örneklerle Açıklama

Bu şartlar kulağa teknik geliyor olabilir. Şimdi birkaç örnekle netleştirelim:

• Örnek 1: Sen memur, eşin özel sektörde çalışıyor ve 2023–2025 arasında toplam 360 gün prim ödeme yapılmış. Bu durumda eş durumu tayini isteyebilirsin (belgeler tamsa).
• Örnek 2: Kadron yok. Bu ilde o pozisyonda memur yok. Kurum sana izin verebilir; ancak izin süresi kadro açılana kadar geçici olabilir.
• Örnek 3: Eşin memur değil, prim şartını sağlayamamış. Bu durumda başvurun red edilebilir.
• Örnek 4: Uygun kadro var ama kurumlar arası ihtiyaç yokmuş. Başvuru isteğin dengeleme kriterlerine göre değerlendirilebilir.

Başvuru Süreci ve Zamanlama

1. Yayınlanan kılavuzunu takip et: Her yıl kurumlar (örneğin MEB) “eş durumu tayini” duyurusu yayınlar, başvuru tarihleri ve formları açıklar.
2. Belgeleri hazırlamak: Evlilik cüzdanı, nüfus kayıt örneği, eşin görev yeri belgesi, prim ödeme dökümü, kurum izin belgesi vb.
3. Başvuru süresi kaçırılmamalı: Duyuruda verilen son tarihe dikkat edilmeli.
4. Değerlendirme süreci: Kurum hem kadro hem kurum içi koordinasyonu değerlendirir, uygulama esası ve hizmet gerekleri göz önünde bulundurulur.
5. Sonuç tebliği: Talep kabul veya red şeklinde karar verilir; gerekçesiyle birlikte tebliğ edilir.
6. Red durumunda iptal davası: Reddedilmişse, idare mahkemesine iptal davası açılabilir.

“Yasadışı Bahis Cezası”

Bu noktada aklını çelecek belki de “Ben memurum, bir yandan da bahis oynadım, ceza gelir mi?” gibi bir soru gelebilir. “yasadışı bahis cezası” konusu da ayrı ama güncel bir risk. Özellikle idari para cezası, bloke işlemleri gibi süreçler kişilerin mali siciline, blokelerine veya ödeme imkanlarına zarar verebilir. Bu tür bir ceza sürecine girersen, tayin hakkı başvurularında mali duruma ilişkin disiplin soruşturmasının etkisi olabilir. Yani, bir yandan “eş durumu tayini” ile ilgilenirken, diğer yandan “yasadışı bahis cezası” gibi riskleri de göz önünde tutmak gerekir.

Red Kararı Geldiğinde Ne Yapmalı?

İptal Davası Açmak

Eş durumu tayini talebin reddedilirse, tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içinde idare mahkemesinde iptal davası açılabilir.

Dava İçin Argümanlar ve Deliller

• Ailenin korunması ilkesi (Anayasa m.41)
• Usul hataları: Başvuru sürecinde eksik işlem yapılmış olabilir
• Kadro müsaitliği: Başvuru yapılan il/ilçede gerçekten uygun kadro var mı?
• Belge eksikliği mi denmiş? Verdiğin belgeler incelenmeli
• Eşin çalışması ve prim durumu: 360 gün prim şartı sağlanmış mı belgelerle gösterilmeli

Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

• Kadro yetersizliği argümanı: Kurum, “uygun kadro yok” gerekçesiyle red verebilir; bu itiraz edilebilir.
• Kurumsal koordinasyon yetersizliği: Kurumlar arası negatif görüş varsa, bu da ret nedenidir.
• Zaman aşımı: Başvuru süresini kaçırma = hakkın zayi olabilir.
• Mevzuat değişiklikleri: Yönetmelikler ve kılavuzlar yıldan yıla farklılık gösterebilir.
• Makul gerekçe olmalı: Red kararı kişinin durumuna göre, nesnel ölçütlere aykırı olmamalı.

Harekete Geçme Zamanı

2025’te “eş durumu tayini” hakkın varsa, bunu erteleme. Belgelerini hazırla, başvuru dönemini kaçırma ve gerekirse hukuki destek al. Unutma, her başvuru farklıdır; senin durumuna özel değerlendirme gerekir. Ayrıca, mali ya da idari riskler (örneğin yasadışı bahis cezası) hayatını etkileyebilir—bunları da göz ardı etme.
Eğer karar çıktığında red cevabı gelir ya da süreç karmaşık olursa, senin için bireysel analiz yapabilirim. Hazırsın mı? Başvuru belgelerini birlikte gözden geçirelim, metin kontrolü yapalım.