Ceza Avukatı Nedir? Görevleri, Ücretleri ve Doğru Avukatı Seçme Rehberi
Ceza avukatı; şüpheli, sanık, katılan veya mağdurun ceza muhakemesi sürecindeki haklarını koruyan, soruşturma ve kovuşturmanın her aşamasında hukuki yardım sağlayan avukattır. Ceza yargılaması, özgürlüğü doğrudan etkileyen sonuçlar doğurduğu için uzmanlık, hız ve strateji gerektirir.
Ceza Hukuku Hangi Suçları Kapsar?
- Kasten/ölüme sebebiyet, yaralama, tehdit, hakaret
- Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar
- Hırsızlık, dolandırıcılık, güveni kötüye kullanma, zimmet
- Uyuşturucu madde imal-ithal-ticareti, kullanma
- Trafik güvenliğini tehlikeye sokma, taksirli suçlar
- Bilişim suçları, kişisel verilerin hukuka aykırı kullanımı
- Her dosya; maddi gerçeğin ortaya çıkarılması, delillerin hukuka uygun toplanması ve masumiyet/şüpheden sanık yararlanır ilkesi çerçevesinde yürütülür.
Soruşturma Aşaması: En Kritik Süreç
- İfade ve sorgu: Susma hakkı, müdafi eşliğinde ifade, tutanakların kontrolü.
- Gözaltı-yakalama-aramalar: Hukuka aykırı delillerin derhal tespiti ve itiraz.
- Adli kontrol/tutuklama: Tedbirin ölçülülüğüne itiraz, tahliye talepleri.
- Erken aşamada strateji belirlemek çoğu zaman dosyanın kaderini değiştirir.
Kovuşturma (Dava) Aşaması
- İddianamenin analizi: Suçun unsurları, tipiklik, kast/taksir ayrımı.
- Delil zinciri: HTS, kamera, bilirkişi, tanık ve çapraz sorgu planı.
- Usul itirazları: Yetki-görev, zamanaşımı, hukuka aykırı delillerin dışlanması.
- Ceza indirimi/erteleme: HAGB, seçenek yaptırımlar, etkin pişmanlık.
İstinaf ve Temyiz
Bölge Adliye Mahkemesi ve Yargıtay aşamalarında; hukuka aykırılıklar, delil değerlendirme hataları ve gerekçe eksiklikleri temelli üst derece başvuruları yapılır. Süreler (tebliğden itibaren istinaf 7 gün gibi) kaçırılmamalıdır.
Mağdur/Katılan Vekilliği
- Şikâyetin süresinde yapılması
- Koruyucu/önleyici tedbirler
- Maddi-manevi tazminat talepleri
- Uzlaşma/ön ödeme imkânlarının değerlendirilmesi
CMK Kapsamı ve Özel Vekâlet
Zorunlu müdafi ataması (CMK) mümkündür; ancak dosyanın yoğun emek gerektirdiği hallerde özel vekâlet ile çalışan avukat dosyaya daha fazla zaman ayırabilir. Noterden düzenlenen vekâletname genellikle yeterlidir.
Ceza Avukatı Ücretleri
Ücret; dosyanın kapsamı, delil yoğunluğu, yargılama süresi ve riskine göre belirlenir. Türkiye Barolar Birliği Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi alt sınırdır; üzerinde serbestçe anlaşılabilir. Ücretlendirme şeffaf bir sözleşme ile yapılmalıdır.
Doğru Ceza Avukatını Seçmek İçin Kontrol Listesi
- Benzer dosya deneyimi ve karar örnekleri
- Duruşma stratejisi ve iletişim sıklığı
- Yazılı mütalaa/planlama alışkanlığı
- Şeffaf ücret sözleşmesi
- E-E-A-T: Uzmanlık, deneyim, güvenilirlik göstergeleri (yayınlar, eğitimler, mesleki üyelikler)
Sık Yapılan Hatalar
- İfade öncesi dosyayı görmeden beyan vermek
- Sosyal medyada dosyayla ilgili açıklama yapmak
- Hukuka aykırı delilleri “lehime” diye savunmaya dahil etmeye çalışmak
- Süreleri kaçırmak ve başvuruları gerekçesiz bırakmak
Sonuç
Ceza yargılamasında hızlı ve planlı hareket, hukuka uygun delil yönetimi ve etkili savunma ile mümkündür. Erken aşamada bir ceza avukatından destek almak çoğu zaman telafisi zor sonuçların önüne geçer.
SSS
Ceza avukatı ne yapar? Soruşturma-kovuşturmanın tüm aşamalarında savunma/vekillik yapar, delil stratejisi kurar, başvuru ve itirazları yürütür.
Tutuklamaya itiraz süresi nedir? Kararın tebliğinden itibaren kural olarak 7 gün içinde.
HAGB nedir? Hükmün açıklanmasının geri bırakılması; belirli şartlarda sabıka kaydına işlenmeden denetimle sonuçlanabilir.
Ücret nasıl belirlenir? AAÜT alt sınır olmak üzere dosya kapsamına göre serbestçe.