Primlerin Eksik Gösterilmesi Nedir?

Türkiye’de sosyal güvenlik sistemi, işçinin sigortalı olarak çalışmasını ve prime esas kazancının doğru şekilde Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)’na bildirilmesini esas alır. Ancak uygulamada birçok işveren, maliyetleri düşürmek veya vergi yükünü azaltmak amacıyla çalışanlarının maaşlarını eksik primle bildirmekte ya da asgari ücret üzerinden göstermektedir. Bu durum hem işçi haklarını zedeler hem de sosyal güvenlik sistemine zarar verir.
Primlerin eksik gösterilmesi, işverenin SGK’ya bildirdiği sigorta primine esas kazancın, işçinin gerçek ücretinden düşük gösterilmesi anlamına gelir. Yani işçi örneğin 40.000 TL maaş almasına rağmen, SGK bildirimi 20.000 TL üzerinden yapılabilir. Bu durumda işçi;

• Emeklilik maaşını,
• İşsizlik ödeneğini,
• Kıdem ve ihbar tazminatını,
• Gelecekteki sosyal güvenlik haklarını eksik alır.

Bu uygulama, 4857 sayılı İş Kanunu, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve ilgili mevzuat açısından açıkça hukuka aykırıdır.

İşveren Tarafından Primlerin Eksik Gösterilmesinin Hukuki Sonuçları

İşverenin primleri eksik göstermesi, yalnızca idari bir kusur değildir; aynı zamanda suç teşkil eden bir fiildir. SGK mevzuatına göre bu fiil, kayıt dışı istihdam veya sahte bildirim kapsamında değerlendirilir. İşveren hakkında hem idari para cezası hem de ceza davası açılabilir.

1. İdari Sonuçlar

SGK, yapılan denetimler sonucunda primlerin eksik bildirildiğini tespit ederse;

• Eksik bildirilen primlerin tamamını,
• Bu primlere ilişkin gecikme zammı ve faizleri,
• Ayrıca her ay için ayrı ayrı idari para cezasını talep eder.

2. Ceza Hukuku Açısından Sonuçlar

Primlerin kasıtlı olarak eksik gösterilmesi, resmî belgede sahtecilik veya kamu kurumunu zarara uğratmak suçları kapsamında değerlendirilebilir. Bu durumda, işveren hakkında savcılık tarafından soruşturma başlatılabilir.
Bu tür durumlarda Ankara Ceza Avukatı desteği almak, sürecin doğru şekilde yürütülmesi açısından önemlidir.

Sigortalı Açısından Primlerin Eksik Gösterilmesinin Zararları

İşçi açısından primlerin eksik yatırılması, uzun vadede ciddi hak kayıplarına yol açar.
Özellikle şu alanlarda etkisini gösterir:

1. Emeklilik Maaşının Düşmesi

Emeklilik hesaplamasında en önemli unsur, prim gün sayısı ve prime esas kazançtır. Eksik bildirilen maaş, doğrudan emekli maaşının düşük bağlanmasına neden olur.

2. İşsizlik Maaşında Azalma

İşsizlik ödeneği, son dört aylık prime esas kazanç ortalamasına göre hesaplanır. Dolayısıyla maaş düşük gösterilmişse işsizlik maaşı da düşer.

3. Kıdem ve İhbar Tazminatı Hesaplaması

Gerçek ücretin altında prim bildirimi yapılması, tazminat hesaplamasını etkiler. İşçi, işten ayrıldığında hak ettiği tazminatı daha düşük alır.

4. Doğum, Hastalık ve İş Kazası Ödenekleri

SGK tarafından yapılan geçici iş göremezlik ödemeleri, bildirilen prime esas kazanç üzerinden hesaplanır. Eksik prim, doğrudan bu ödemeleri de azaltır.

Primlerin Eksik Gösterilmesi Nasıl Tespit Edilir?

Çalışanlar, primlerinin eksik yatırılıp yatırılmadığını birkaç yolla kontrol edebilir:

1. e-Devlet Üzerinden Kontrol

SGK hizmet dökümünden her ay bildirilen prime esas kazanç bilgisi görülebilir. İşçinin maaşı ile e-Devlet’te görünen kazanç arasında fark varsa, primler eksik bildiriliyor olabilir.

2. Bordro ve Banka Kayıtları

İşçinin aldığı maaş bordrosu ile banka hesabına yatan tutar arasında fark olması veya bordroda düşük ücret gösterilmesi, kanıt niteliği taşır.

3. Tanık ve Yazılı Deliller

İşçinin aynı iş yerinde çalışan tanıkları veya işyeri yazışmaları da delil olarak kullanılabilir. Mahkemeler bu tür delilleri dikkate alarak gerçek ücretin tespitini yapar.

Eksik Prim Bildirimi Halinde İşçinin Başvurabileceği Yollar

1. SGK’ya Şikayet

İşçi, primlerinin eksik yatırıldığını düşünüyorsa SGK’ya CİMER üzerinden veya doğrudan dilekçe ile başvurarak denetim talep edebilir.

2. İş Mahkemesinde Dava

İşçi, işçilik alacakları veya sigorta prim farkları için dava açabilir. Mahkeme, deliller ışığında gerçek ücretin belirlenmesine ve eksik primlerin yatırılmasına karar verebilir.

3. Ceza Soruşturması Talebi

Primlerin kasıtlı olarak düşük gösterildiği durumlarda savcılığa suç duyurusunda bulunulabilir. Bu noktada ceza hukuku sürecinde Ankara Ceza Avukatı desteği almak büyük önem taşır.

Yargıtay Kararları ve Uygulamadaki Örnekler

Yargıtay, primlerin eksik bildirildiği durumlarda genellikle işçi lehine karar vermektedir.
Örneğin Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, bir kararında şöyle demiştir:

“İşçinin gerçek ücretinin tespiti, bordro, banka kaydı ve tanık beyanları ile mümkündür. İşverenin primleri eksik göstermesi, işçinin sosyal güvenlik hakkını ihlal eder.”

Bu kararlar, işçilerin yalnız olmadığını ve yargı organlarının işçinin hakkını koruma eğiliminde olduğunu göstermektedir.

Ankara’da Primlerin Eksik Gösterilmesi Davalarında Avukat Desteği

Primlerin eksik gösterilmesi davası, hem iş hukuku hem de ceza hukuku boyutuna sahip karmaşık bir süreçtir. İşçinin hak kaybına uğramaması ve sürecin doğru yönetilmesi için uzman bir avukatla çalışmak gerekir.
Ankara’da bu tür davalarda tecrübeli hukuk bürolarından biri olan Koçak Hukuk Danışmanlık, müvekkillerine hem iş hukuku hem de ceza boyutunda kapsamlı danışmanlık hizmeti sunmaktadır.
Hak kaybı yaşadığınızı düşünüyorsanız, hemen
👉 Avukata Soru Sor
veya
👉 İletişim Sayfası
üzerinden bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Primlerimin eksik yatırıldığını nasıl anlarım?

e-Devlet üzerinden SGK hizmet dökümünü kontrol ederek, maaşınızla bildirilen kazancınızı karşılaştırabilirsiniz.

Eksik prim yatırılması ceza gerektirir mi?

Evet. İşveren hakkında hem idari para cezası uygulanabilir hem de savcılık tarafından ceza soruşturması başlatılabilir.

Eksik prim bildirimi yapan işverene karşı dava açabilir miyim?

Evet. İş Mahkemesi’nde eksik primlerin tamamlanması ve hak kayıplarının giderilmesi için dava açabilirsiniz.

Bu süreçte avukat tutmak gerekir mi?

Süreç teknik ve uzun olduğundan bir avukatın desteği, hakkın korunması açısından önemlidir.
Özellikle Ankara Ceza Avukatı desteği bu tür durumlarda belirleyicidir.