Eşten Habersiz Araç Satışı

Evlilik birliği içerisinde edinilen mallar, Türk Medeni Kanunu’na göre genellikle edinilmiş mallar statüsündedir. Bu malların üzerinde her iki eşin de hakkı bulunur. Ancak uygulamada, eşlerden biri diğerinin bilgisi olmadan araç satışı yapabilmektedir. Bu durumda, satış işlemi geçerli midir, diğer eşin rızası gerekir mi, satış iptal edilebilir mi gibi birçok hukuki soru gündeme gelir.
Bu yazıda, eşten habersiz araç satışı konusunu tüm yönleriyle ele alacağız. Özellikle Ankara’daki benzer uyuşmazlıklarda mahkemelerin yaklaşımına ve eşlerin sahip olduğu yasal haklara da değineceğiz.

Eşten Habersiz Araç Satışı Nedir?

Eşlerden birinin, evlilik devam ederken diğer eşin onayını almadan aracı satması, eşten habersiz araç satışı olarak tanımlanır. Bu durum genellikle şu iki şekilde ortaya çıkar:

1. Araç yalnızca bir eşin üzerine kayıtlıdır ancak evlilik içinde edinilmiştir.
2. Araç her iki eşin ortak mülkiyetindedir fakat satış işlemi tek taraflı yapılmıştır.

Her iki durumda da, malın edinilmiş mal sayılıp sayılmadığı ve mülkiyetin kime ait olduğu önemlidir.

Eşten Habersiz Araç Satışı Geçerli mi?

Bir aracın satışının geçerli olup olmadığı, tapulu mallarda olduğu gibi mülkiyetin kimde olduğuna bağlıdır. Araç trafik siciline kayıtlı olduğundan, malik kim görünüyorsa, noter satışında da o kişi işlem yapabilir. Bu nedenle araç sadece bir eşin adına kayıtlıysa, noter satışında diğer eşin rızası aranmadan işlem yapılabilir.
Ancak bu satışın geçerli olması, diğer eşin mal rejimi yönünden tazminat talep etmesine engel değildir.
Yani araç satılmış olsa bile, diğer eş mal rejiminin tasfiyesi sırasında aracın yarı değeri kadar hak talebinde bulunabilir.

Evlilikte Edinilen Araçlar Kime Aittir?

Türk Medeni Kanunu’nun 219. maddesine göre, eşlerin evlilik birliği içinde kazandıkları mallar edinilmiş mal olarak kabul edilir.
Buna göre:

• Araç, evlilik süresinde alınmışsa ortak mal sayılır.
• Eşin kişisel malı olarak kabul edilmesi için, aracın evlilik öncesi alınmış olması veya miras, bağış gibi yollarla edinilmesi gerekir.

Dolayısıyla araç evlilik içinde, ortak gelirle alınmışsa, diğer eşin rızası olmadan yapılan satış, hakkın kötüye kullanılması anlamına gelebilir.

Eşten Habersiz Satılan Aracın İptali Mümkün mü?

Eşten habersiz araç satışı çoğu durumda noter onayıyla yapılır ve trafik siciline işlenir. Bu nedenle, satışı doğrudan iptal ettirmek genellikle mümkün değildir.
Ancak şu yollar kullanılabilir:

1. Mal Rejiminin Tasfiyesi Davası

Eşlerden biri diğerinin rızası olmadan aracı sattıysa, araç bedeli kadar katkı payı alacağı davası açılabilir.
Mahkeme, satışın evlilik birliği içindeki ortak kazançla yapıldığını tespit ederse, diğer eşin yarı oranında parasal talebini kabul edebilir.

2. Hakkın Kötüye Kullanılması İddiası

Satış, eşin hakkını ortadan kaldırmak amacıyla yapılmışsa, diğer eş muris muvazaası benzeri bir iddia ile satışın geçersizliğini ileri sürebilir. Ancak bu, uygulamada oldukça istisnai bir durumdur.

3. Ceza Sorumluluğu

Bazı durumlarda satış işlemi dolandırıcılık veya güveni kötüye kullanma suçu kapsamında değerlendirilebilir.
Bu noktada bir Ankara Ceza Avukatı desteği almak son derece önemlidir.

Eşten Habersiz Araç Satışında Ceza Sorumluluğu

Her ne kadar noter satışı hukuken geçerli olsa da, eşin amacı diğerini zarara uğratmaksa, TCK kapsamında sorumluluk doğabilir.

Olası Suç Tipleri:

• Güveni Kötüye Kullanma (TCK 155): Eşin ortak malı kendi malı gibi satması.
• Dolandırıcılık (TCK 157): Satış sırasında üçüncü kişiyi veya eşini kandırarak menfaat sağlaması.
• Resmî Belgede Sahtecilik (TCK 204): Belgelerde sahte beyan veya imza kullanılması durumunda.

Bu suçlarda mağdur eş, ceza soruşturması başlatılması için savcılığa suç duyurusunda bulunabilir.
Ayrıca, avukata danışarak hukuki süreci en doğru şekilde başlatmak gerekir.

Eşten Habersiz Satışta Üçüncü Kişinin Durumu

Aracı satın alan üçüncü kişi iyi niyetli ise, yani satışın evlilik birliği içindeki ortak mal olduğunu bilmiyorsa, aracın geri alınması çok zordur.
Türk Medeni Kanunu’nun 1023. maddesi uyarınca, iyi niyetli üçüncü kişilerin kazanımı korunur.
Ancak alıcı, satışın eşin rızası olmadan yapıldığını biliyorsa veya bilebilecek durumdaysa, satış muvazaalı sayılabilir. Bu durumda diğer eş mahkemeden satışın iptalini veya bedelin tazminini talep edebilir.

Mahkeme Kararları: Eşten Habersiz Araç Satışı Örnekleri

Yargıtay içtihatlarında, eşten habersiz yapılan araç satışlarında genellikle mal rejimi tasfiyesi kapsamında değerlendirme yapılmaktadır.
Bazı örnekler:

• Yargıtay 8. Hukuk Dairesi, 2019/3545 E., 2020/4112 K.
• Evlilik birliği içinde alınan aracın diğer eşin rızası olmadan satılması hâlinde, satışın geçerli olmasına rağmen diğer eşin katkı payı alacağı hakkı doğar.
• Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, 2018/2147 E., 2019/2765 K.
• Araç, evlilik içinde alınmışsa, satış bedelinin yarısı diğer eşe aittir. Satış sonrası eşe pay ödenmezse, katkı payı alacağı talep edilebilir.

Bu kararlar, eşten habersiz satışların tamamen geçersiz olmadığını, ancak maddi hak doğurduğunu göstermektedir.

Eşten Habersiz Araç Satışı Nasıl Önlenir?

Eşin haberi olmadan yapılan satışların önüne geçmek için bazı önlemler alınabilir:

1. Araç alımında iki eşin de adının geçmesi.
2. Noterde işlem öncesi muvafakatname talep edilmesi.
3. Araç üzerinde satış kısıtı (haciz veya tedbir) konulması.
4. Evlilikte mal ayrılığı rejimine geçilmesi.

Bu önlemler, olası uyuşmazlıkların önüne geçerek eşlerin mali haklarını güvence altına alır.

Eşten Habersiz Satış Sonrasında Yapılması Gerekenler

1. Trafik tescil kaydını inceleyin.
2. Aracın ne zaman, kime devredildiğini öğrenin.
3. Delil toplayın.
4. Aracın evlilik içinde edinildiğini gösteren ödeme dekontları, kredi belgeleri, faturalar.
5. Avukata danışın.
6. Hangi davanın açılması gerektiğini belirleyin: katkı payı mı, ceza davası mı, tasfiye davası mı?
7. Zamanaşımına dikkat edin.
8. Mal rejimi tasfiyesi davası, boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içinde açılmalıdır.

Eşten Habersiz Araç Satışında Ankara’daki Uygulama

Ankara’daki aile mahkemeleri, eşten habersiz araç satışlarını genellikle mal paylaşımı kapsamında ele alır.
Yargılama sürecinde, aracın satın alma tarihi, ödeme şekli ve satış bedelinin kim tarafından kullanıldığı araştırılır.
Özellikle ortak gelirle alınan araçların tek taraflı satışı durumunda, mahkemeler genellikle eş lehine tazminat hükmeder.
Eğer benzer bir durum yaşıyorsanız, alanında uzman bir Ankara Ceza Avukatı ile görüşmeniz hak kaybı yaşamanızı önleyecektir.

Eşten Habersiz Araç Satışı Sonrası Boşanma Durumu

Eşten habersiz yapılan satış, birçok evlilikte boşanma sürecini tetikleyebilir.
Bu durumda dikkat edilmesi gereken iki ayrı süreç vardır:

• Boşanma davası: Evliliğin sona erdirilmesi için açılır.
• Mal rejimi tasfiyesi davası: Boşanma kesinleştikten sonra, malların paylaşımı için açılır.

Eşin satışı kötü niyetle yaptığı ispatlanırsa, mahkeme boşanma kararında bunu kusur olarak değerlendirir ve tazminat miktarını buna göre belirleyebilir.

Sonuç Olarak

Eşten habersiz araç satışı, hukuken tamamen geçersiz olmasa da, eşler arasında ciddi maddi ve cezai sonuçlar doğurabilir.
Satışı yapan eş, mal rejimi kapsamında tazminat sorumluluğu altına girebilir.
Mağdur eş ise ceza davası veya katkı payı alacağı davası yoluna gidebilir.
Bu tür uyuşmazlıklarda, süreci doğru yönetmek ve hak kaybına uğramamak için uzman bir Ankara Ceza Avukatı desteği alınması gerekir.
Tüm sorularınız için iletişim sayfamızdan bize ulaşabilir veya avukata doğrudan soru sorabilirsiniz.