Verileri Yok Etmeme Suçu Ve Cezası Nedir?

Dijital Dünyada Verilerin Önemi

Günümüzde veriler, sadece şirketlerin değil bireylerin de en değerli varlıklarından biri haline geldi. Kişisel bilgiler, müşteri kayıtları, sağlık verileri, banka hesap hareketleri veya elektronik yazışmalar… Tüm bu bilgiler, doğru şekilde kullanıldığında değer yaratırken, kötüye kullanıldığında ise ciddi zararlara yol açabilir.
İşte bu nedenle Türk Ceza Kanunu’nda kişisel verilerin korunmasına ilişkin hükümler özel olarak düzenlenmiştir. Bu düzenlemelerden biri de “verileri yok etmeme suçu” olarak bilinir.
Bu blog yazısında verileri yok etmeme suçunun hukuki dayanağı, unsurları, cezası ve uygulamada nasıl değerlendirildiği konusunda kapsamlı bilgiler bulacaksınız.

TCK’da Verilere İlişkin Suçların Genel Çerçevesi

Türk Ceza Kanunu’nda kişisel verilerin korunmasıyla ilgili üç temel madde bulunur:

• TCK 135 – Kişisel verilerin hukuka aykırı olarak kaydedilmesi
• TCK 136 – Verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme
• TCK 138 – Verileri yok etmeme suçu

Bunların yanında, TCK 139 soruşturma ve kovuşturma usulünü düzenler, TCK 140 ise tüzel kişilere uygulanacak güvenlik tedbirlerinden bahseder.

Verileri Yok Etmeme Suçu (TCK 138) Nedir?

Suçun Tanımı

Kanunda açıkça düzenlendiği üzere, kanuni süre dolmasına rağmen kişisel verilerin yok edilmemesi halinde suç oluşur. Yani verilerin artık saklanmaması gerektiği hâlde elde tutulmaya devam edilmesi, cezai yaptırımı gerektirir.

Unsurlar

1. Mevcut veri – Hukuka uygun veya aykırı şekilde elde edilmiş kişisel veri bulunmalıdır.
2. Yok etme yükümlülüğü – Kanun, yönetmelik veya mahkeme kararı gereği verilerin imha edilmesi gerekiyordur.
3. İhmalkârlık veya kast – Veri sorumlusu, bilerek veya isteyerek verileri yok etmemektedir.
4. Mağduriyet ihtimali – Verinin saklanmaya devam etmesi kişilerin haklarını ihlal etme tehlikesi taşır.

Verileri Yok Etmeme Suçu ile Karıştırılan Diğer Suçlar

• TCK 135 – Kaydetme suçu: Verilerin hukuka aykırı şekilde kaydedilmesi.
• TCK 136 – Yayma/Elde etme suçu: Verilerin başkasına verilmesi veya ele geçirilmesi.
• TCK 281 – Delilleri yok etme: Suç delillerini saklamak veya ortadan kaldırmak.

Görüldüğü üzere 138. madde, yalnızca verilerin yok edilmemesine odaklanır.

Cezası Nedir?

TCK 138’e göre verileri yok etmeme suçu işleyen kişi hakkında bir yıldan iki yıla kadar hapis cezası öngörülmektedir.

• Bu suç şikâyete bağlıdır. Yani mağdurun şikâyeti olmadan soruşturma açılamaz.
• Eğer fail tüzel kişi bünyesinde hareket etmişse, şirkete yönelik güvenlik tedbirleri de uygulanabilir.
• Ayrıca KVKK (Kişisel Verilerin Korunması Kanunu) kapsamında idari para cezaları da söz konusu olabilir.

Şirketler Açısından Riskler

• Müşteri veya çalışan verilerinin süresi dolduğu hâlde saklanmaya devam etmesi durumunda hem ceza davası açılabilir hem de idari para cezası uygulanabilir.
• KVKK kapsamında hazırlanan veri imha politikaları şirketler için hayati önem taşır.
• Hukuka aykırı saklama, itibar kaybına yol açar ve tazminat davalarına sebep olabilir.

Bireyler Açısından Riskler

• Bir kurum ya da şirket, kişisel verilerini silmediğinde kişinin özel hayatı ihlal edilmiş olur.
• Bu durumda kişi şikâyet hakkını kullanarak savcılığa başvurabilir.
• Ayrıca tazminat davası açma hakkı da saklıdır.

Uygulamada Örnek Senaryolar

1. Bankacılık sektörü – Kredisi biten müşterinin verilerinin silinmemesi.
2. Sağlık kurumları – Tedavi süreci tamamlandıktan yıllar sonra bile hasta verilerinin saklanması.
3. E-ticaret siteleri – Kullanıcı hesabı kapatılmasına rağmen kişisel verilerin arşivlenmeye devam etmesi.
4. Kamu kurumları – İşlem süresi sona eren başvuru verilerinin imha edilmemesi.

Suçun Önlenmesi İçin Alınması Gereken Tedbirler

• Veri imha politikası oluşturmak
• Periyodik denetim yapmak
• Çalışanlara eğitim vermek
• Yedekleme ve arşivleri düzenli temizlemek
• Hukuki danışmanlık almak

Bu adımlar, hem cezai yaptırım riskini azaltır hem de kurumun güvenilirliğini artırır.

Ankara’da Hukuki Destek

Eğer siz de verileri yok etmeme suçu veya kişisel verilerin korunmasıyla ilgili hukuki bir sorun yaşıyorsanız, Ankara’da bulunan Koçak Hukuk Danışmanlık bürosundan profesyonel destek alabilirsiniz.
Bizimle iletişime geçerek haklarınızı öğrenebilir, dava süreçlerinde yanınızda olacak uzman avukatlarımızdan yardım alabilirsiniz.

Sonuç

• Verileri yok etmeme suçu, kişisel verilerin korunması konusunda en az kaydetme ve yayma suçları kadar önemlidir.
• TCK 138’e göre cezai yaptırım öngörülmüş olup, şikâyete bağlı olarak soruşturma başlatılır.
• Kurumların ve bireylerin bu konuda dikkatli olması, KVKK uyum politikaları geliştirmesi gerekir.

Siz de bu konuda hukuki destek almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.