Takibi Şikayete Bağlı Suçlar Nelerdir? Şikayet Süresi, Vazgeçme ve Hukuki Sonuçları

Ceza hukukunda her suçun takibi aynı usule tabi değildir. Bazı suçlar devlet tarafından doğrudan soruşturulurken, bazı suçların kovuşturulması şikayet şartına bağlıdır. Bu tür suçlara “takibi şikayete bağlı suçlar” denir. Bu yazıda, şikayete bağlı suçların ne olduğu, şikayet süresi, vazgeçme ve hukuki sonuçları ayrıntılı şekilde ele alınacaktır. Özellikle Ankara’da bu tür davalarda profesyonel destek almak isteyenler için kapsamlı bir rehber niteliğindedir.

Takibi Şikayete Bağlı Suçların Tanımı

Takibi şikayete bağlı suçlar, mağdurun veya kanunen yetkili kişinin şikayet etmemesi halinde resen soruşturulamayan suçlardır. Bu tür suçlarda savcılık ancak bir şikayet dilekçesi ile harekete geçebilir.
Bu suçlarda devlet, kamu düzenine doğrudan zarar verilmediği, daha çok bireysel hakların ihlal edildiği düşüncesiyle, mağdurun iradesine öncelik verir. Dolayısıyla, mağdur şikayet etmezse, ceza soruşturması başlatılmaz.

Takibi Şikayete Bağlı Suçlara Örnekler

Türk Ceza Kanunu’nda birçok suçun takibi şikayete bağlıdır. En bilinen takibi şikayete bağlı suçlar şunlardır:

• Hakaret suçu (TCK 125/1)
• Basit yaralama suçu (TCK 86/2)
• Tehdit suçu (TCK 106/1, ikinci cümle)
• Basit cinsel taciz suçu (TCK 105/1)
• Konut dokunulmazlığının ihlali (TCK 116)
• Güveni kötüye kullanma (TCK 155/1)
• Hırsızlıkta malın değerinin az olması hâli (TCK 145)
• Kişilerin huzur ve sükununu bozma (TCK 123)
• Özel hayatın gizliliğini ihlal (TCK 134/1)

Bu suçlarda, mağdurun şikayet hakkını kullanması, kovuşturmanın başlaması için zorunludur.

Şikayet Süresi Ne Kadardır?

Şikayet süresi, mağdurun suçu ve failini öğrendiği günden itibaren 6 aydır.
Bu süre hak düşürücü süredir, yani süre geçtiğinde artık şikayet hakkı ortadan kalkar.
Örneğin:
Bir kişi 1 Ocak’ta kendisine hakaret edildiğini ve failin kim olduğunu öğrenmişse, 1 Temmuz’a kadar şikayet hakkını kullanmalıdır. 1 Temmuz’dan sonra yapılan şikayet geçersiz olur ve savcılık soruşturma başlatmaz.

Şikayetin Geri Alınması (Vazgeçme)

Şikayet şartına bağlı suçlarda mağdur, dilerse şikayetinden vazgeçebilir.
Ancak bu vazgeçmenin geçerli olabilmesi için belirli şartlar vardır:

• Vazgeçme açık ve kesin olmalıdır.
• Vazgeçme beyanı mahkeme veya savcılık huzurunda yapılmalıdır.
• Şikayetten vazgeçme halinde dava düşer.
• Vazgeçme geri alınamaz; bir kez vazgeçildiyse aynı fiilden dolayı yeniden şikayet edilemez.

Örnek:
Bir kişi hakaret suçundan şikayetçi olduktan sonra faille uzlaşır ve şikayetinden vazgeçerse, artık bu dosya tekrar açılamaz.

Şikayete Bağlı Suçlarda Uzlaşma

Bu tür suçların büyük kısmı aynı zamanda uzlaşma kapsamına da girmektedir.
Yani, taraflar Cumhuriyet savcılığı aşamasında uzlaşabilirler.
Uzlaşma sağlanırsa dava açılmaz veya açılmışsa düşer.
Uzlaşma, özellikle aile, komşuluk veya iş ilişkilerinde sıkça karşılaşılan uyuşmazlıklarda etkili bir çözüm yoludur.
Ankara’da uzlaşma görüşmelerine profesyonel bir ceza avukatının katılımı, tarafların haklarını koruma açısından oldukça önemlidir.
Detaylı bilgi ve hukuki destek için Ankara Ceza Avukatı sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Şikayetten Vazgeçmenin Sonuçları

Şikayetten vazgeçme, sadece şikayete bağlı suçlarda hüküm doğurur.
Vazgeçmenin sonuçları şu şekildedir:

• Şikayetten vazgeçildiğinde kamu davası düşer.
• Birden fazla mağdur varsa, hepsinin vazgeçmesi gerekir.
• Suç birden fazla fail tarafından işlenmişse, birine karşı vazgeçme diğerlerini de kapsar.
• Vazgeçmeden sonra dava yeniden açılamaz.

Ancak suç resen soruşturulan bir suçsa, vazgeçme hukuki sonuç doğurmaz.

Takibi Şikayete Bağlı Suçlarda Zamanaşımı

Şikayete bağlı suçlarda zamanaşımı süresi, suçun niteliğine göre değişir.
Ancak şikayet hakkının kullanılması, soruşturmanın başlatılması açısından önemlidir.
Şikayet süresi dolmadan başvuru yapılmazsa, dava zamanaşımı işlemeye bile başlamaz.
Bu nedenle mağdurun şikayet hakkını zamanında kullanması, ceza sürecinin ilerleyebilmesi açısından kritik öneme sahiptir.

Kimler Şikayet Hakkını Kullanabilir?

Şikayet hakkını yalnızca şu kişiler kullanabilir:

• Mağdurun kendisi,
• Mağdur küçükse veya kısıtlıysa velisi veya vasisi,
• Mağdur ölmüşse, mirasçıları.

Bu kişiler, Cumhuriyet savcılığına veya kolluk birimlerine giderek şikayet dilekçesi verebilir.

Şikayet Şartının Bulunmadığı Durumlar

Bazı suçlarda mağdur şikayetçi olmasa bile devlet kendiliğinden harekete geçer.
Bu suçlara örnek olarak:

• Kasten öldürme,
• Yağma,
• Cinsel saldırı (nitelikli hâller),
• Kamu görevlisine karşı işlenen suçlar gösterilebilir.

Bu suçlar kamu düzenini doğrudan ilgilendirdiği için şikayet şartı aranmaz.

Takibi Şikayete Bağlı Suçlarda Dava Süreci Nasıl İşler?

1. Şikayet dilekçesi verilmesi
2. Mağdur veya vekili, Cumhuriyet Savcılığı’na veya karakola başvurur.
3. Soruşturma aşaması
4. Savcılık, delilleri toplar, tanıkları dinler.
5. Uzlaşma daveti
6. Uzlaşma kapsamındaki suçlarda taraflara teklif yapılır.
7. İddianame ve dava
8. Uzlaşma olmazsa savcılık iddianame düzenler ve dava açılır.
9. Vazgeçme
10. Dava sırasında şikayet geri çekilirse mahkeme davayı düşürür.

Vazgeçme İle Af Arasındaki Fark

Vazgeçme, mağdurun kendi iradesiyle şikayetinden dönmesidir.
Af ise devletin kamu yararı gereği cezayı ortadan kaldırmasıdır.
Yani vazgeçme bireysel bir haktır, af ise devlet tasarrufudur.
Bu nedenle vazgeçmenin sonuçları yalnızca şikayete bağlı suçlarda görülürken, af tüm kamu davasını etkileyebilir.

Şikayet ve Hukuki Temsil

Şikayet sürecinde doğru adımların atılması önemlidir.
Eksik veya hatalı beyanlar, davanın düşmesine veya haksız sonuçlara neden olabilir.
Bu nedenle özellikle ceza yargılaması sürecinde bir ceza avukatından hukuki destek almak son derece faydalıdır.
Ankara merkezli büromuz, bu tür şikayete bağlı suçlarda müvekkillerine etkin hukuki temsil sunmaktadır.
Detaylı bilgi için İletişim sayfamızdan bize ulaşabilir veya Avukata Sor bölümünden sorularınızı iletebilirsiniz.

Yargı Kararları ve Uygulama Örnekleri

Yargıtay Kararı – Hakaret Suçu (TCK 125)

Yargıtay, hakaret suçlarında mağdurun şikayetten vazgeçmesi halinde davanın düşeceğini açıkça belirtmiştir.
Karar Özeti: “Şikayetten vazgeçme beyanı geçerli şekilde yapılmış olup, kamu davasının düşmesine karar verilmesi gerekir.”

Yargıtay Kararı – Basit Yaralama (TCK 86/2)

Failin mağdurdan özür dilemesi ve mağdurun şikayetinden vazgeçmesi üzerine dava düşürülmüştür.
Karar Özeti: “Mağdurun açık beyanı doğrultusunda şikayetten vazgeçmesi nedeniyle davanın düşmesine hükmedilmiştir.”

Ankara’da Takibi Şikayete Bağlı Suçlarda Hukuki Danışmanlık

Ankara’da yaşayan bireyler için takibi şikayete bağlı suçlar sürecinde doğru yönlendirme hayati öneme sahiptir.
Yanlış veya geç yapılan bir şikayet, davanın hiç başlamamasına ya da düşmesine neden olabilir.
Bu nedenle her adımda uzman bir ceza avukatı desteği almak gerekir.
Koçak Hukuk Danışmanlık olarak, Ankara’daki ceza hukuku süreçlerinde müvekkillerimize detaylı, etkin ve profesyonel danışmanlık sağlamaktayız.

Son Değerlendirme

Takibi şikayete bağlı suçlar, bireysel hakların korunmasına odaklanan özel bir ceza hukuku alanıdır.
Bu suçlarda hem şikayet süresi, hem de vazgeçme işlemleri titizlikle yürütülmelidir.
Yanlış bir adım, hak kaybına veya davanın düşmesine yol açabilir.
Bu nedenle süreci profesyonel bir şekilde yürütmek, mağdurun lehine en doğru sonuçları doğurur.