Asliye Hukuk Mahkemesi Ceza Verir Mi?

Asliye Hukuk Mahkemesi Ceza Verir Mı?

Türkiye’de adli yargı sistemi içinde her mahkemenin görev alanı belirli kurallara göre çizilmiştir. Vatandaşların en çok karıştırdığı konulardan biri, asliye hukuk mahkemesi ceza verir mi sorusudur. Özellikle bir davaya taraf olan ya da dava açmak isteyen kişiler, hangi mahkemenin görevli olduğunu bilmek ister. Bu yazıda, asliye hukuk mahkemelerinin görevleri, ceza verme yetkisi olup olmadığı, ceza davalarının hangi mahkemelerde görüldüğü ve uygulamada dikkat edilmesi gereken önemli noktaları ayrıntılı şekilde ele alacağız.

Asliye Hukuk Mahkemesi Nedir?

Asliye hukuk mahkemesi, hukuk yargılamasında ilk derece mahkemesi olarak görev yapan temel yargı birimidir. Türkiye’de her il merkezinde ve birçok ilçede bulunur. Bu mahkemeler, genel kural olarak diğer hukuk mahkemelerinin görev alanına girmeyen tüm hukuk uyuşmazlıklarını çözmekle görevlidir.
Hukuk mahkemelerinin temel özelliği, taraflar arasındaki özel hukuk ilişkilerinden doğan uyuşmazlıkları çözmeleridir. Örneğin:

• Miras davaları
• Tapu iptal ve tescil davaları
• Alacak davaları
• Tazminat davaları
• Aile hukukuna ilişkin belirli konular

Bu tür davalarda mahkeme, ceza vermekten ziyade hukuki uyuşmazlıkları çözüme kavuşturur.

Asliye Hukuk Mahkemesi Ceza Davalarına Bakar Mı?

Asliye hukuk mahkemesi ceza verir mi sorusunun temelinde, ceza davaları ile hukuk davalarının birbirine karıştırılması yatmaktadır. Ceza davaları, suç işleyen kişilerin cezalandırılması amacıyla açılır ve bu davalara bakan mahkemeler hukuk mahkemeleri değil, ceza mahkemeleridir.
Türkiye’de ceza davalarına bakan mahkemeler şunlardır:

• Sulh ceza mahkemeleri (artık sulh ceza hâkimlikleri)
• Asliye ceza mahkemeleri
• Ağır ceza mahkemeleri

Dolayısıyla asliye hukuk mahkemesi, ceza davası görmez ve ceza vermez. Çünkü görev alanı ceza yargılaması değildir.

Asliye Hukuk Mahkemesi ile Asliye Ceza Mahkemesi Arasındaki Fark

İsim benzerliği nedeniyle sık sık karıştırılan iki kurum vardır:

• Asliye hukuk mahkemesi
• Asliye ceza mahkemesi

Aralarındaki temel farklar:

Görev Alanı

• Asliye hukuk mahkemesi: Özel hukuk uyuşmazlıkları.
• Asliye ceza mahkemesi: Suçlar ve cezalarla ilgili davalar.

Verilen Kararların Niteliği

• Asliye hukuk: Tazminat, mülkiyetin devri, iptal, borcun tahsili gibi hukuki sonuçlar.
• Asliye ceza: Hapis, adli para cezası gibi cezai yaptırımlar.

Taraflar

• Asliye hukuk: Genellikle iki özel kişi (vatandaşlar, şirketler vs.)
• Asliye ceza: Devlet (Cumhuriyet savcılığı) – sanık ilişkisi

Bu farklardan dolayı, asliye hukuk mahkemesi ceza vermez, çünkü bu yetki sadece ceza mahkemelerine aittir.

Asliye Hukuk Mahkemesinde Görülen Davalar

Asliye hukuk mahkemeleri çok geniş bir görev alanına sahiptir. Ceza vermemekle birlikte, bazı durumlarda verdikleri kararlar dolaylı olarak cezai sonuçlar doğurabilir. Bu, genellikle hukuk kararlarının ihlal edilmesi halinde ortaya çıkar.

Tapu İptal ve Tescil Davaları

Bir taşınmazın mülkiyetinin kimde olduğuna dair uyuşmazlıklar, asliye hukuk mahkemelerinde çözülür.

Alacak ve Tazminat Davaları

Borç-alacak ilişkilerinden doğan her türlü talep asliye hukukta görülebilir.

Miras Davaları

Mirasın paylaşımı, tenkis, saklı pay ihlali gibi konular da asliye hukuk mahkemelerinin görev alanındadır.

Şirketler Arası Uyuşmazlıklar

Ticari olmayan ama hukuki niteliği ağır olan bazı şirket davaları da bu mahkemelerde görülür.
Bu tür davalarda mahkeme, taraflardan birine “ceza” vermez ama borç tahsiline, taşınmaz devrine, iptal veya tazminata karar verebilir.

Asliye Hukuk Mahkemesi Kararlarına Uyulmaması Halinde Ceza Söz Konusu Olur Mu?

Bir diğer önemli nokta, mahkeme kararlarına uyulmaması halinde uygulanacak yaptırımlardır. Asliye hukuk mahkemesi ceza vermez ancak verdiği kararların yerine getirilmemesi halinde farklı mekanizmalar devreye girer:

• İcra daireleri aracılığıyla zorla icra yapılabilir.
• Mahkeme kararına aykırı hareket eden kişi hakkında “mahkeme kararına uymama” suçu nedeniyle ceza soruşturması başlatılabilir.
• Bu durumda devreye artık ceza mahkemeleri girer.

Yani asliye hukuk mahkemesi doğrudan ceza vermez ama kararlarının ihlali halinde kişi ceza yargılamasına konu olabilir.

Ceza Verme Yetkisi Hangi Mahkemelerdedir?

Sorunun net cevabı için Türkiye’de ceza verme yetkisine sahip mahkemeleri özetlemek faydalı olacaktır:

Sulh Ceza Hakimlikleri

Soruşturma aşamasında tutuklama, adli kontrol, arama gibi kararlar verir.

Asliye Ceza Mahkemeleri

Genel olarak 10 yıla kadar hapis cezası gerektiren suçlara bakar. Örneğin basit yaralama, hakaret, tehdit gibi suçlar bu mahkemelerde görülür.

Ağır Ceza Mahkemeleri

Ağır nitelikteki suçlar (kasten öldürme, yağma, cinsel saldırı gibi) ağır ceza mahkemelerinde yargılanır. Bu mahkemeler hapis ve diğer ağır cezaları verir.
Görüldüğü gibi, asliye hukuk mahkemesi ceza vermez; bu yetki tamamen ceza mahkemelerine aittir.

Uygulamada Karışıklığa Yol Açan Durumlar

Bazı davalarda hem hukuk hem ceza boyutu bulunabilir. Bu da vatandaşın kafasında karışıklığa neden olur. Örneğin:

• Bir tapu devri işlemi sırasında sahtecilik yapılması halinde hem tapu iptal davası (asliye hukuk) hem de resmi belgede sahtecilik suçu davası (ceza mahkemesi) açılabilir.
• Bir sözleşmeden kaynaklanan borcun ödenmemesi durumu, hem alacak davasına hem de dolandırıcılık suçuna konu olabilir.

Bu gibi durumlarda, hukuk ve ceza davaları ayrı ayrı yürür. Asliye hukuk mahkemesi ceza vermez; sadece hukuk uyuşmazlığını çözer. Ceza davası ise asliye ceza veya ağır cezada görülür.

Asliye Hukuk Mahkemesinde Ceza Bekleyen Kişiler Ne Yapmalı?

Eğer bir kişi asliye hukuk mahkemesi ceza verir mi diye endişeleniyorsa, muhtemelen hakkında açılmış bir dava vardır ve bu davanın niteliğini tam olarak anlamamıştır. Bu durumda yapılması gereken en doğru adım, bir ceza avukatından hukuki destek almaktır.
Ankara’da bu konuda deneyimli bir ekiple iletişime geçmek için Ankara Ceza Avukatı sayfamızı inceleyebilirsiniz.
Ayrıca doğrudan iletişim sayfamızdan bize ulaşabilir veya avukata sor bölümünden sorunuzu iletebilirsiniz.

Asliye Hukuk Mahkemesinde Dava Açmadan Önce Bilinmesi Gerekenler

Görevli Mahkeme Doğru Belirlenmeli

Yanlış mahkemede dava açmak zaman kaybına neden olur. Ceza içeriği olan bir konuyu asliye hukukta açmak reddedilir.

Dava Konusu Net Olmalı

Ceza talebi varsa ceza mahkemesi; tazminat, iptal gibi talepler varsa hukuk mahkemesi seçilmelidir.

Avukat Desteği Önemlidir

Özellikle hukuk ve ceza boyutu iç içe olan davalarda uzman bir avukatın yönlendirmesi, sürecin doğru ilerlemesi için hayati önem taşır.

Asliye Hukuk Mahkemesi Ceza Verir Mi? – Kısa Özet

• Asliye hukuk mahkemesi özel hukuk uyuşmazlıklarına bakar.
• Ceza verme yetkisi yoktur.
• Ceza davalarına ceza mahkemeleri (asliye ceza, ağır ceza) bakar.
• Hukuk mahkemesi kararına uymamak ceza yargılamasına yol açabilir ama cezayı veren yine ceza mahkemesi olur.

Bu nedenle, asliye hukuk mahkemesinde açılmış bir dava nedeniyle hapis ya da adli para cezası verilmez.