Ceza Davalarında Suça Teşebbüs ve Etkin Pişmanlık

Ceza hukukunda işlenen her suçun oluşabilmesi için bazı unsurların bir araya gelmesi gerekir. Ancak her zaman suç tam anlamıyla gerçekleşmeyebilir. Bazı durumlarda kişi suçu işlemeye başlamış ama çeşitli nedenlerle sonuç alamamış olabilir. İşte bu durumda suça teşebbüs kavramı devreye girer. Öte yandan, suç işleyen bir kişinin sonradan pişman olup zararı gidermesi veya adaletin sağlanmasına katkıda bulunması halinde etkin pişmanlık hükümleri uygulanabilir.
Bu iki kavram, ceza davalarının sonucunu doğrudan etkileyebilen önemli hukuki kurumlardır. Ankara’da ceza davalarında tecrübeli bir avukat desteği almak için Ankara Ceza Avukatı sayfasını inceleyebilir veya doğrudan iletişim kurabilirsiniz.

Suça Teşebbüs Nedir?

Suça teşebbüs, failin suç işleme kastıyla hareket edip, elverişli hareketlere başlamasına rağmen elinde olmayan nedenlerle suçun tamamlanamaması halidir. Türk Ceza Kanunu’nun 35. maddesi bu durumu açıkça düzenler.
Bir kişinin suça teşebbüs ettiğinden bahsedebilmek için şu unsurların bulunması gerekir:

1. Kastın Varlığı

Failin bilerek ve isteyerek suç işlemeye yönelmiş olması gerekir. Yani hata, ihmal veya dikkatsizlikle yapılan eylemler teşebbüs kapsamına girmez.

2. Elverişli Hareket

Failin yaptığı hareket suçun gerçekleşmesine uygun nitelikte olmalıdır. Gerçekleşmesi mümkün olmayan bir fiil, teşebbüs olarak değerlendirilmez.

3. Suçun Tamamlanmaması

Failin iradesi dışında, yani dış etkenler nedeniyle suç tamamlanamamış olmalıdır. Örneğin, bir kimsenin ateş ettiği kişiyi yaralayamaması ya da hedefin ortadan kaybolması gibi.

Suça Teşebbüsün Ceza Hukukundaki Sonuçları

Teşebbüs halinde suç tamamlanmadığı için, failin cezası da tamamlanmış suça göre daha az olur.
TCK 35’e göre hâkim, tamamlanmış suçun cezasından belirli bir oranda indirim yapabilir. Bu oran suçun ne kadar ilerlediğine göre belirlenir.
Örneğin, fail suçun icra hareketlerine başlamış ancak sonuca ulaşamamışsa, ceza üçte birine kadar indirilebilir.

Teşebbüs ile İlgili Uygulama Örnekleri

Silahlı Yaralama Teşebbüsü

Bir kişi, diğerine ateş etmiş fakat hedefi vuramamışsa, suçun icrasına başlanmış ancak tamamlanmamış olur. Bu durumda suça teşebbüs hükümleri uygulanır.

Hırsızlık Teşebbüsü

Fail kapıyı kırıp içeri girmiş ama malı almadan yakalanmışsa, yine teşebbüs hükümleri geçerli olur. Hâkim bu durumda suça konu zararın oluşmamasını da dikkate alarak indirime gidebilir.

Etkin Pişmanlık Nedir?

Etkin pişmanlık, failin suç işledikten sonra, gönüllü olarak pişmanlık duyması ve suçun sonuçlarını ortadan kaldırmaya çalışmasıdır.
Bu kurumun amacı, suç işleyen kişiyi adaletin sağlanmasına katkıda bulunmaya teşvik etmektir.
Etkin pişmanlık hükümleri Türk Ceza Kanunu’nun birçok maddesinde, özellikle mala karşı suçlar, zimmet, dolandırıcılık ve rüşvet gibi suçlarda yer alır.

Etkin Pişmanlığın Şartları

Etkin pişmanlıktan yararlanabilmek için şu koşullar aranır:

1. Suçun İşlenmiş Olması

Etkin pişmanlık, teşebbüs aşamasında değil, suçun tamamlandığı durumlarda söz konusu olur.

2. Gönüllü Davranış

Failin pişmanlığı içten olmalı, dış baskı ya da zorlamayla gerçekleşmemelidir.

3. Zararın Giderilmesi veya Adalete Katkı

Fail, suçtan doğan zararı tamamen gidermeli veya suça karışan diğer kişilerin yakalanmasına yardım etmelidir.

Etkin Pişmanlık ile Cezada İndirim veya Affetme

Etkin pişmanlık, failin cezasında indirime yol açabileceği gibi, bazı hallerde cezayı tamamen ortadan da kaldırabilir.
Örneğin:

• TCK 168: Mala karşı suçlarda zarar tamamen giderilirse ceza yarıya kadar indirilebilir.
• TCK 221: Örgüt suçlarında etkin pişmanlık gösteren kişi, cezasız kalabilir.
• TCK 93: Rüşvet suçlarında etkin pişmanlık belirli aşamalarda uygulanabilir.

Suça Teşebbüs ile Etkin Pişmanlık Arasındaki Farklar

ÖzellikSuça TeşebbüsEtkin PişmanlıkZamanıSuç işlenmeden önce veya icra aşamasındaSuç işlendikten sonraNedeniDış engeller nedeniyle suç tamamlanmazFailin kendi iradesiyle pişman olmasıSonuçCeza indirimi yapılırCeza indirimi veya tamamen ortadan kalkmaUygulandığı AlanHer türlü kasıtlı suçKanunda özel olarak belirtilmiş suçlar
Bu farklar, ceza yargılamasında hâkimin değerlendirmesini doğrudan etkiler. Dolayısıyla davalarda doğru strateji belirlenmesi için alanında uzman bir ceza avukatı ile çalışmak büyük önem taşır.
Destek için Ankara Ceza Avukatı sayfasını ziyaret edebilir veya avukata soru sor formunu doldurabilirsiniz.

Uygulamada Suça Teşebbüs ve Etkin Pişmanlık Örnekleri

1. Zimmet Suçunda Etkin Pişmanlık

Bir kamu görevlisi, zimmetine geçirdiği parayı soruşturma başlamadan önce iade ederse, TCK 248 gereğince cezası tamamen ortadan kalkabilir.

2. Hırsızlıkta Teşebbüs

Bir kişi markete girip alarm çalınca kaçarsa, eylem tamamlanmadığından teşebbüs hükümleri uygulanır. Ceza, tamamlanmış suça göre indirilir.

3. Dolandırıcılıkta Etkin Pişmanlık

Mağdur zararı tam olarak giderilirse, failin cezasında belirgin indirim yapılabilir.

Yargıtay Kararlarında Suça Teşebbüs ve Etkin Pişmanlık

Yargıtay’ın birçok kararında bu iki kavramın sınırları netleştirilmiştir:

• Yargıtay 6. Ceza Dairesi, 2020/5121: “Failin, mağdurun evine girmesi ancak çalamadan yakalanması suça teşebbüs olarak kabul edilmelidir.”
• Yargıtay 11. Ceza Dairesi, 2019/4387: “Zararın tamamen giderilmesi halinde fail hakkında etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanması gerekir.”
• Yargıtay 5. Ceza Dairesi, 2021/2289: “Failin suçtan kendi isteğiyle vazgeçmesi, teşebbüs değil gönüllü vazgeçme olarak değerlendirilmelidir.”

Etkin Pişmanlık Gösteren Kişi Ne Kazanır?

Etkin pişmanlık gösteren fail:

• Daha düşük ceza alabilir,
• Cezası ertelenebilir,
• Bazı hallerde hiç ceza almayabilir,
• Topluma yeniden kazandırılma süreci daha kolay olur.

Ceza hukukunda amaç, yalnızca cezalandırmak değil; failin topluma kazandırılmasını sağlamaktır. Bu nedenle etkin pişmanlık, modern ceza hukukunun insancıl yönünü yansıtan bir kurumdur.

Ceza Davalarında Stratejik Önemi

Bir ceza davasında suça teşebbüs veya etkin pişmanlık hükümleri doğru değerlendirilmezse, sanığın alacağı ceza önemli ölçüde artabilir.
Bu yüzden savunma süreci, hukuki bilgi kadar strateji de gerektirir. Özellikle Ankara’daki davalarda deneyimli bir ceza avukatı ile çalışmak, sürecin lehinize ilerlemesini sağlar.
Danışmak veya hukuki destek almak için iletişim sayfasını ziyaret edebilirsiniz.

Ceza Davalarında Profesyonel Hukuki Destek

Koçak Hukuk Danışmanlık olarak, ceza hukuku alanında yıllardır deneyim sahibiyiz.

• Suça teşebbüs hükümleri kapsamında ceza indirimi talepleri,
• Etkin pişmanlık başvuruları,
• Duruşma savunmaları ve temyiz süreçleri,
• alanlarında müvekkillerimize profesyonel destek sunuyoruz.
• Siz de davanızın en doğru şekilde yürütülmesi için avukata sor formunu doldurabilir veya doğrudan bizimle iletişime geçebilirsiniz.